“Grootmoederbrein”: het fenomeen dat verklaart waarom grootouders meer van hun kleinkinderen lijken te houden dan van hun kinderen
Grootouders zijn fundamentele figuren in het leven van een kind, maar ook van een tiener en een volwassene. Zij zijn de “oudste” mensen van de familie, zij hebben veel kennis en ervaring en zij zijn degenen bij wie we terecht kunnen in goede en slechte tijden en bij afwezigheid van de ouders. Het zijn steunpilaren waar je niet zonder kunt en die ongetwijfeld voor momenten van pure sereniteit zorgen bij hun kleinkinderen.
Maar heb je ooit gedacht of gevoeld dat grootouders misschien meer van hun kleinkinderen houden dan van hun eigen kinderen? Het is geen onzin, maar iets dat vooral oma’s overkomt. Laten we eens kijken waarom.
Liever kinderen of kleinkinderen? Het antwoord in een onderzoek
Anna Shvets/Pexels
Het zal sommigen van ons overkomen zijn om te denken dat een oma - misschien de eigen moeder - meer van haar kleinkinderen houdt dan van haar kind zelf. Dit is geen verkeerde perceptie, ook al is het niet voor iedereen hetzelfde, maar een specifieke omstandigheid die zich daadwerkelijk zou kunnen voordoen. Sommige studies hebben dit aspect diepgaand onderzocht, in een poging een wetenschappelijke verklaring te geven.
"Grootmoederbrein": deze term wordt gebruikt om de eigenaardige houding die grootmoeders aannemen ten opzichte van hun kleinkinderen te definiëren en te identificeren. Ze zijn fundamentele figuren die niet alleen kennis doorgeven, maar hun kinderen ook veel kunnen helpen door voor de kleinkinderen te zorgen, misschien terwijl zij nog aan het werk zijn of druk bezig zijn met andere klusjes. Op deze manier brengen kinderen tijd door met de familie en worden ze “in de watten gelegd” door een figuur die heel dicht bij hen staat. De uitdrukking die we zojuist hebben gezien, grootmoederbrein, komt uit een onderzoek dat in 2021 werd uitgevoerd door een groep experts aan de Emory University.
Onder leiding van professor James K. Rilling onderzocht het team het gedrag van 50 vrouwen die ten minste één biologisch kleinkind hadden in de leeftijd van 3 tot 12 jaar.
De studie
Nicole Michalou/Pexels
"De hersenfunctie werd gemeten terwijl de grootmoeders keken naar afbeeldingen van hun kleinkind, een onbekend kind, een ouder van hetzelfde geslacht als het kleinkind en een onbekende volwassene - luidt de samenvatting van het onderzoek - De grootmoeders vulden ook vragenlijsten in om hun mate van betrokkenheid en gehechtheid aan hun kleinkinderen te meten. Het zien van hun foto's activeerde de hersengebieden die te maken hebben met emotionele empathie".
Maar wat wordt bedoeld met deze uitdrukking? Emotionele empathie verwijst naar het vermogen van een persoon om zich in te leven in de emoties van anderen. Volgens de uitgevoerde onderzoeken zouden grootmoeders in feite in staat zijn de gevoelens en emoties te begrijpen, zich deze op de een of andere manier eigen te maken en erin slagen hetzelfde te voelen. Dit zou deze figuren vooral binden aan de kleintjes thuis. Gevoelens delen, begrip krijgen van deze moederfiguur, min of meer hetzelfde denken, zou het leven van de kleinkinderen serener maken. Het gevoel dat er naar je geluisterd wordt, dat je begrepen wordt en dat je je geliefd voelt, komt de verschillende ontwikkelingsfasen alleen maar ten goede.
Uiteraard zijn de onderzoeken van Rilling en zijn team niet gestopt, maar verdiept, getest en voortgezet om te zien hoeveel van deze primaire aanwijzingen voor 100 procent bevestigd kunnen worden.
Waarom dergelijk gedrag?
Kampus Production/Pexels
Het kennen van dit aspect riep ook een andere vraag op. De band tussen een grootmoeder en haar kleinkind is prima, maar waarom heb je vaak het gevoel dat de genegenheid voor de kinderen van hun kinderen nog groter is dan die voor hun eigen nakomelingen? Het is een eerlijke observatie waar geleerden een verklaring voor hebben gegeven. Grootouder zijn is niet alleen leuk, maar het komt ook op een leeftijd waarop de verantwoordelijkheden niet zo groot zijn als wanneer je in de ouderschapsfase zit. Je bent rustiger, je hebt geen plichten en je hebt ten aanzien van je kleinkinderen niet dezelfde zorgen en lasten als een ouder.
Grootmoeders zijn serener in hun relatie met hun kleinkinderen, ze zijn niet degenen die als eerste de opvoeding moeten geven, ze zijn niet degenen die als eerste moeten zorgen voor de dagelijkse behoeften, maar zij zijn een ondersteuning die geniet van het gezelschap en de meest serene momenten in het leven van een kleinkind. De verminderde verantwoordelijkheden en het feit dat de kinderen aan het eind van de dag terugkeren naar hun ouders, activeren een positief mechanisme van meer onvoorwaardelijke genegenheid bij de grootouders. "Ze kunnen veel meer genieten van de ervaring om grootouder te zijn dan toen ze zelf ouders waren - zegt het onderzoek - Sommigen van hen benadrukten hoe fijn het is om niet de financiële druk te voelen die ze hadden toen ze hun kinderen opvoedden”.
De tweede vrouwelijke figuur voor een kind...
Er zijn dus verschillende factoren die bijdragen aan deze prachtige relatie die kleinkinderen vooral met hun oma hebben, en het evolutionaire aspect mag niet worden onderschat. De tweede vrouwelijke figuren in huis zouden in staat zijn om te luisteren, de behoeften van de kleinkinderen te begrijpen, hun gevoelens te begrijpen, ze op hun beurt aan te voelen en het werk van de ouders aan te vullen. De emotionele en cerebrale aanleg is hiervoor een goed begin.
Grootmoeders worden dus een heel belangrijk onderdeel in de groei van een kind, maar hoewel deze studies gebaseerd zijn op vrouwelijke figuren, zijn grootvaders ook onvervangbare en uitstekende metgezellen.
